Reklam Ajanslarında Ünvanlar
Reklam ajanslarında çalışan kişiler Junior, Senior, Art Director gibi yabancı kelimelerle iş bilgilerini ve ajanstaki statülerini bize aktarırlar biz de karşımızdaki kişiye "Acaba ne demek istedi ya...?" veya "Sigortalı mı?" gibi sorular sorarız şimdi bu soruları sormadan önce bu kavramları öğrenelim...
Ajans içerisinde kıdemler şu şekilde sıralanır;
Junior (Çırak)
Türkçe olarak "Çırak" şeklinde çevrilmesi şart olan, bir iş alanında daha toy olan, lakin işin nasıl olduğunu bilen sadece tecrübesi olmayan, bir usta yanında pişmesi gereken kişilere verilen ünvandır. Ünvanın başına Jr. gelerek aranan kişinin Junior olduğu belirtilir sözgelimi; Jr. Front-end Developer gibi. Kişisine göre değişkenlik gösterse de 2-3 sene gibi bir müddette bir üst mertebeye geçebilirler.
Mid-Level (Orta Düzey)
Junior ile Senior arasında kalan, orta düzey bilgi ve tecrübedeki kişilerdir. İşi çok iyi bilmeleri ya da çok fazla kod dili ve program bilmeleri onları Senior yapmaz zira tecrübeleri daha yetersizdir. Daha çok projede çalışıp, bir hayli meselesi pek çok sefer çözmüş olmaları beklenmektedir. Çoğunlukla ünvanlarına ekleme yapılmaz örnek ünvan: Front-end Developer olarak geçer. Kişisine göre değişeceğini belirterek 7-10 senelik bir deneyim nihayetinde bir üst mertebeye geçebilirler.
Senior (Kıdemli)
Senior başka bir deyişle kıdemli dediğimiz kişiler, gerek bilgisiyle gerekse tecrübeleriyle bu sıralamadaki en üst mevkiye gelen kişilerdir. Tabii ki bundan sonra yolları bitmez. Bu mevkiden sonra vermeleri gereken bir karar vardır, ya işin mutfağında kalacaklar ve yazmaktan/tasarlamaktan vazgeçmeyecekler ya da artık işin idare bölümüne geçeceklerdir. Verilen karara göre alınan ünvanlar değişecektir. Ünvan başında: Sr. Front-end Developer kullanılarak aranan kişinin Senior olduğu gösterilir. Kişisine göre değişeceğini belirterek, 7-10 yılın üzerinde bir tecrübe ile alınan bir ünvandır.
Tabi ünvanlar bu kadar değil, birçok ara ünvan ve daha ileri ünvanlar var. İleri ünvanlara en iyi örnek Architect / Mimar’dır. Front-end Architect yada Software Architect gibi kavramlar biraz daha değişik bir boyutta değerlendirilmelidir. Biz burada günümüz koşullarında en aktüel olan ünvanları ele alıyoruz. Ve diğer klasik reklam ajansı ünvanları.
Müşteri İlişkileri: Reklam ajansı ile firma arasındaki bağı oluşturan birimdir. Firmanın tüm işlerinin ajanstaki takibinden ve ajansın hazırladığı çalışmayı müşteriye sunumundan sorumludur. Müşteri ilişkileri elemanları, ajansın müşteri portföyünü geliştirmesi, imajını koruması ve güçlendirmesi için çalışır. Bu yüzden Müşteri Temsilcisi, dış görünümü ve davranışları ile ajansı temsil eder bir görünüm içinde olmalıdır.
Grafik Uygulamacı
Sanat yönetmeninden gelen tasarıma sadık kalarak, çalışmaları farklı mecra ve boyutlara uygulayarak türetir. Tasarıma sadık kalabilmek için, formları, tipografiyi, görseli, text özelliklerini bozmamak gerekir. Bununla birlikte, tasarımdaki formun yapısı itibariyle uygulanacak mecranın boyutları kısıtlamalar getiriyorsa, uygulamacı kişi, tasarımın ana fikrine sadık kalarak çözüm üretir, üretemiyorsa mutlaka sanat yönetmenine danışır. Baskı öncesi hazırlığı hatasız yapmak, baskı sürecini, dijital ve matbaa provalarını takip ve kontrol etmek, sanat yönetmeninden onay alarak işleri baskıya göndermek uygulamacının sorumluluğudur.
Sanat Yönetmeni / Art Director
Sanat yönetmeninin grafik tasarımcıdan farkı, reklam sektöründe çalışmasıdır. Grafik tasarımcının çalışmaları konvansiyonel baskı ve dijital mecralarla sınırlı kalırken, sanat yönetmeni; bunlara ek olarak, radyo spotundan-dublajdan, jingle müziğinin ritmine, reklam filminin her bir karesinden, ışığından, kurgusundan, müziğinden, oyuncuların hareket ve ifadelerinden, mekanın dekorasyonuna, oyuncuların kostümüne, filmin başlangıcından pack-shot'una kadar, yaratıcı fikri oluşturmak, sunuma hazırlamak, prodüksiyon ve post-prodüksiyonuna (montaj, ses, müzik, telesine) kadar sorumludur. Reklam filminin, konusuna uygun olarak hangi yönetmene verilmesi gerektiğini bilmesi, yerli veya yabancı reklam film yönetmeni önerebilecek bilgi birikimine sahip olması gerekir. Hiyerarşik olarak yaratıcı grup başkanına bağlıdır.
Reklam Yazarı / Copy Writer
Reklam yazarının yukarıda tanımlanmış olan sanat yönetmeninden farkı; sanat yönetmeninin sahip olduğu, konsept yaratma, radyo / reklam filmi senaryo ve prodüksiyon aşamalarına ek olarak; her hangi bir insanın uzuuuun cümlelerle ifade ettiği konuyu, en kısa, en anlaşılır ve en etkili biçimde yazabilmektir. Bu bir başlık da olabilir, bir ürün kataloğu, bir açılış konuşması ve tabii ki bir slogan da olabilir. Hiyerarşik olarak yaratıcı grup başkanına bağlıdır.
Yaratıcı Grup Başkanı / Creative Group Head
Sanat yönetmeni ve reklam yazarının sahip olduğu tüm özelliklere ek olarak yönetici özelliğine sahip olmalıdır. Başlıca sorumluluğu, yaratıcı ekibin 'kaliteli' ve 'deadline'a sadık yaratıcı fikirleri ortaya çıkarmasını sağlamaktır. Yaratıcı ekibin gelişimi, deneyim kazanması, motivasyonu, performansından sorumludur. Hiyerarşik olarak yaratıcı direktöre bağlıdır.
Yaratıcı Direktör / Creative Director
Yukarıda yazılı tüm özelliklere sahip olmalıdır. Bunlara ek olarak; yaratıcı bölüm içinde gerekli tüm aşamalardan onay alarak ortaya çıkmayı başarabilmiş çalışmaları; sunum yeteneği, deneyim ve bilgisinden kaynaklı karizmatik duruşuyla, reklamverenden gelecek eleştiri ve sorulara akılcı, ikna edici yanıtlar vererek, çalışmaların yaratacağı farkı anlatarak 'işleri satar'. Tüm yaratıcı süreçleri yaratıcı grup başkanı aracılığıyla yakından takip eder, yaratıcı bölüme girecek brief'ler önce onun onayından geçer ve yaratıcı stratejiyi oluşturup çalışmalara bu şekilde başlanmasını sağlar. Ajansın yaratıcı bölümünde üretilen tüm işlerin kalitesinden sorumludur. Hiyerarşik olarak ajans başkanına bağlıdır.
Günümüzde, özellikle network ajansların yoğunluğu nedeniyle birden fazla yaratıcı yönetmen de bulunur. Bu gibi durumlarda, hepsinden sorumlu bir Executive Yaratıcı Yönetmen vardır.
Stratejik Planlama: Kampanyanın hedef kitlesinin belirlenmesi, bu hedef kitlenin beklenti, istek ve ihtiyaçlarının tanımlanması, bu tanımlamaya uygun kreatif brief in yazılıp son şeklini almasından sorumlu gruptur. Ayrıca tanıtım yayınından önce ve sonra tüketici araştırmaları yaparak öneriler geliştirir.
Mali ve İdari İşler Bölümü: Mali yönden, reklam ajansının, ödeme ve tahsilâtlarını planlayan, ajansın birikimini değerlendiren ve kanuni olarak tutulması zorunlu olan kayıtları tutan bölümdür. İdari olarak ajanstaki çalışma ortamı için gerekli uygun şartları sağlamak, idari ihtiyaçları temin etmek, çalışma gruplarınca sonuçlandırılacak işleri zamanında yerine ulaştırmak, yapılacakları organize etmek, çalışma ortamının rahat, konforlu ve güvenli olmasını sağlamakla görevli bölümdür.
Prodüksiyon: Hazırlanan tasarımlarda kullanılacak filmlerin yaratıcılık, kalite ve maliyet açısından mükemmel olmasını sağlamak için prodüksiyon şirketinin seçiminden, bu seçimde kullanılacak kriterlerin belirlenmesinden, maliyetinden ve filmin veya fotoğrafın çekimlerinin en iyi şekilde sonuçlanmasından sorumlu gruptur. Prodüksiyon kurum dışı olduğu gibi kurum içinde de olabilir.
Basılı İşler: Basılı malzemelerin, baskı tekniği ve renk özellikleri açısından mükemmel olması için çalışan ve maliyetlerinin uygun olmasını temin etmekle sorumlu gruptur.
Medya Planlama: Hedef kitleye mesajın en etkili biçimde ulaştırılmasından sorumludur. Medya çalışmaları planlama, satın alma ve araştırma olarak üçe ayrılır:
1- Medya Planlamacısı (Media Planner): Hangi ortamın veya medyanın kullanılacağından bunun zamanlamasından, ne kadar süre ile ve ne kadar maliyetle kullanılacağını belirlemekten sorumludur.
2-Medya Satın alıcı (Media Buyer): Hangi medya mecrasının ne kadar bütçe ile kullanılabileceğini saptar ve müşteri tarafından onaylanan plana uygun olarak medyayı kullanmaktan sorumludur.
3-Medya Araştırması (Media Research): Birçok medya planlama bölümü, medya bilgilerini değerlendirmeye tabi tuttuğu bir araştırma bölümüne sahiptir. Bu bölüm, medya araştırma müdürünün hazırladığı; belirlenen mecralarda hedef kitle bazında hangi dönemde, hangi yoğunlukta, hangi ulaşım maliyetiyle ve hangi satın alma avantajlarıyla var olunacağı ile programların izlenme oranlarının saptanması, gelecekteki maliyetlerin tahmini araştırması gibi işler üzerinde yoğunlaşmıştır.
Bilgi İşlem: Bu bölümün amacı, ajans içinde bilgi akışını organize etmek, gerekli yazılım ve donanım ekipmanlarını kanuni yollardan temin etmek, çalışanları bu konuda eğitmek ve yedekleme işini yapmaktır.
İnsan Kaynakları: Bu bölüm, ajans organizasyonu ve görev tanımlarını güncel tutar. Reklam ajansının insan kaynakları politikasının hazırlanmasında, eleman seçimi, eğitimi, izlenmesi ile uygulamalar hakkında yöneticileri yönlendirmek ve çalışanları bilgilendirmekle görevlidir. Eğitim ihtiyaçlarını ve kariyer gelişim planlarını hazırlar.
Trafik: Kısaca görev tanımı reklam ajansının içinde doğru materyalin, doğru araçla, doğru zamanlamayla, doğru yere ulaşmasını sağlamaktır. Trafik bölümü ajansın can damarıdır ve çalışanları ajansta tüm olup biteni takip altında tutar.
Arşiv: Hazırlanan çalışmaların, temiz ve düzenli bir şekilde saklanmasını, gerektiği zaman bu bilgilere ulaşma izni olan kişilerce kolaylıkla bulanabilmesini sağlayan bölümdür.
Tüm bu birimlerin yanı sıra yardımcı birimlerin ajansın yüzü olma konusunda etkisi göz ardı edilemez.
Reklam Ajanslarında kademe atlamak ve ünvan sahibi olmak değerli gibi görünse de, aslolan mesleki bilgi birikimi ve beceridir. Ünvanlar, çoğu zaman yönetimin deneyimsizliğinden kaynaklı sorunlar nedeniyle hak sahibi olmayanlara da veriliyor. Deneyimli reklamcılar, eleman alımında ünvana değil, kişinin hangi ajansta ve hangi 'usta'nın yanında yetiştiğine dikkat ederek seçim yapar.
Kaynak: blog.reklam.com.tr, metinyilmaz.me